Herkesi yakından ilgilendiren çok önemli bir konudan hipertansiyondan bahsedecegim.35 yaşını aşmış her 10 kişiden birisi hipertansiyon hastasıdır. İşin kötü tarafı bu kişiler yüksektansiyon hastası olduklarının farkında değildir. Hipertansiyon başta kalp damar hastalıkları, felçler ve böbrek hastalıklarının en önemli risk faktörüdür. Hipertansiyon geç belirti verdiğinden çok sonra fark edilmesi durumda tedavisi gecikir ve telafisi çok zor hale gelebilir. Hipertansiyona sessiz katil denilmesinin nedeni budur.
Dünya sağlık örgütü verilerine göre dünya çapında 1,3 milyar insan hipertansiyon hastası bu durum yılda 7,5 milyon ölümden sorumlu yani tüm ölümlerin %13. Pandemi kelimesi covid-19 dan da önce moda değilken birçok kuruluş yüksektansiyonla ilgili dünya çapında bir pandemi ifadesini kullanmaktaydılar. Ülkemiz de 6-7 milyon arasında hipertansiyon hastası olan birey var ve bu gün geçtikçe artıyor.
Hipertansiyon Nedir?
Tansiyon bizim atardamarlarımızdaki kanın basıncını ifade eder hipertansiyon ise bu basıncın normalden yüksekte olmasını ifade eder. Normal kan basıncı 120/70mmhg ifade eder 120 rakamı kalbin kasıldığı sırada damarlarımıza yansıyan basıncı ifade eder 70 ise kalbin gevşemesi anında ki damarlara yansıdığı basıncı ifade eder. Kan basıncının sürekli olarak 140/90’nın üzerinde olması tedavi gerektiren hipertansiyon olarak kabul edilir. 12/7 ile 14/9 arasındaki tansiyon ise bir geçiş dönemini ifade eder bu hipertansiyonu adı esansiyel yüksek tansiyon denir. Burada herhangi bir spesifik sebebe bağlı olmayan tansiyon anlamına gelmektedir.
Hipertansiyon Neden Olur?
1)Genetik faktör bu konuda çok önemli eğer ebeveynlerinizde yüksek tansiyon varsa belirli bir yaşta sizin de tansiyon hastası olmanız çok yüksek.
2)Yaşlanma ile birlikte tüm dokularımızın elastikiyetinde bir azalma olmaktadır. Nasıl ki belirli bir yaştan sonra cilt de kırışmalar oluyor bu cildin elastiğesin de azalmasını gösterir. Aynı şekilde damarların elastiğesin in azalması demek bu damarların basınç değişikliklerine karşı adaptasyon kabiliyetlerinin azalması anlamına gelir.
3)Stres hipertansiyonun en iyi dostudur strese girdiğimizde böbrek üstü bezlerimizden stres hormonu denilen kortizon adrenalin ve noradrenalin gibi hormonlar salgılanır bu hormonların birinci etkisi damarlarda vazokonstriksiyon yani büzüşmeye neden olmaktadır ve bu damarlarda basınç artar. Ayrıyeten kortizonun vücutta su ve tuz tutma etkisi vardır dolayısıyla stres değişik mekanizmalarla yüksek tansiyonu besleyen çok ciddi ve tehlikeli bir faktördür.
4)Yüksek ve aşırı miktarda tuz ve tuz benzeri kimyasal maddeler içeren işlenmiş gıdaların yenmesi hayvansan protein ve yağlar trans yağlar tansiyonu olumsuz yönde etkileyen çok önemli bir faktördür yine beslenmeye paralel olarak oluşan obezite yüksek tansiyonu körükler. Çok çalışmak hipertansiyon ile obezite arasında bir paralellik olduğu göstermektedir.
5)Hareketsiz bir yaşam tarzı kan dolaşımının azalmasına dokularımızın kanlanmasında bozulmasında bir dizi biyokimyasal gelişmeye neden olmaktadır.
Hipertansiyonun belirtileri;
Yüksek tansiyon çok zaman bir belirti vermez ve yine çok zaman rutin bir muayene sırasında tesadüfen bulunur. Ancak hipertansiyon bir noktada çok spesifik olmasa da bazı belirtilerle kendini göstermeye başlar bunlar;
- Ense ağrısı
- Çarpıntı
- Nefes darlığı
- Sersemlik
- Burun kanaması
- Göğüste baskı hissi
Yüksek tansiyon varsın yüksek olsun diyebilirsiniz. Ne olur çok şey oluyor başta kalp böbrekler beyin ve göz gibi damardan zengin organların doğrudan etkileyen için için kemiren çok ciddi bir hadise hipertansiyonu damar ve damardan zengin organlara etki şu şekilde olmaktadır.
Yüksek basınca maruz kalan damarlar kendilerini korumak için kalınlaşmaya başlarlar buna vaskuler Hipertorfi diyoruz .
Aynı şekilde yüksek tansiyon damarlar içerisinde ki son derece hassas olan endotel tabakası yani iç tabakasında zedelenme ve yırtılmalara neden olur. Bu ise arterioskleroz denilen son derece ciddi damar sertliği hadisesine neden olur arterioskleroz hangi damarları tutarsa oraya yönelik bir takım arızalara neden olur corener damarları tutuğu zaman arterioskleroz nedeni ile kalınlaşmış ve zedelenmiş damarlar kalp krizlerine neden oluyor.
Arterioskleroz beyin damarları tutması çok da korkunç sonuçlana biliyor çok zaman beyin damarlarından bir tanesinin çok ufakta olsa tıkanması veya çatlaması telafisi olmayan beyin kanamasına ve beyin felçlerine neden olmaktadır .aynı zamanda damaca çok zengin olan böbrekler ve gözler arterioskloroz bu hadiseden nasiplerini alırlar. Göründüğü üzere tüm damar ve organlarımızı için için kemiren son derece tehlikeli bir hadise bu anlattıkların uzun sürede gelişen ve uzun vadeli sonuçlarıdır. Öte yandan bilinmeyen teşhis edilememiş veya kontrol altına alınamamış yüksek tansiyonun çok ciddi akut yani beklenmedik sonuçları olabiliyor. Genç yaşlarda görüle bilen bir kalp krizi veya beyin kanaması bunlara örnektir .
Prof.Dr.Sadi Irmak “İNSAN DAMARLARININ YAŞINDADIR”
Son 30 yıl da gerçekleşen modern hayatın gereği olarak sağlıksız beslenmek giderek artan stres düzeyleri nedeniyle daha genç yaşlarda ve daha sık görülmeye başlandı. Nispeten bu genç insanlar hasta olabileceklerini hiç akıllara getirmezler çünkü onlar genelde yaşlı kesimde görülebilecek bir hastalık olarak görürler ve kendileri için bu daha çok erken diye düşünürler. Bu son derece yanlış bir durumdur.
Gençliğinize güvenmeyin mutlaka tansiyonunuzu sık sık ölçtürün.
Covid-19 salgınının yaşadığımız şu günler yüksek tansiyonu olan kişilerin tansiyonlarının kontrol altında olmaları son derece önemli .Çok iyi bilinen bir gerçek var ki covid-19 dan ölme riskinin yüksek tansiyon hastası ve kalp damar hastası olan kişilerde ve şeker hastalarında daha yüksek olduğudur.
İlginç bir bilgine hipertansiyon tedavisinde göreceğimiz bazı ilaçların covid-19 a karşı koruyucu etkilerinin olduğu şu dönemde yüksek tansiyon hastalarının özellikle hipertansiyon ilaçlarını aksatmamaları ve tansiyonlarını kontrol altıda tutmaları önemli hatta hayati öneme sahiptir.
Sağlık hakkında daha fazla makale için Alokasko.com Sağlık sayfamızı takip edebilirsiniz.
