Maddi kayıpların ve hasarların karşılanmasına yönelik hayat dışı branşlarda yer alan ve isteğe bağlı olarak yaptırılan kasko sigortası detaylı bir şekilde bu yazımızda incelenmiştir.
Kasko Sigortasının Tanımı ve Özellikleri
TDK ya bakacak olursak kasko en basit haliyle bu şekilde tanımlanmıştır: “Araçların uğrayacakları kazadan doğacak zararların/ziyanların tamamının karşılanması için yapılan sigorta anlaşması” bunula birlikte “belirli riskler nedeni ile motorlu taşıtlarda meydana gelecek hasarları güvence altına alan bir sigorta türüdür.” Da denilebilir.
Tüm dünyada ve Türkiye’de motorlu taşıtlarının (kara,hava,deniz ) kullanımının artması ile kasko sigortalarına talep her geçen gün artmaktadır. Yıllardır Türkiye’de sigorta sektörünün yüksek prim hacmini kasko sigortaları aktif olarak sağlamaktadır. Aşağıda bahsedilecek kasko ile ilgili istatistiksel veriler, kaskonun önemini anlatmaya yardımcı olacaktır.
Türkiye Sigorta Birliği’nin yayınlamış olduğu 2021 yılının 2. dönemine ait istatistiklere göre, sektörün toplam prim üretimi 39.504.173.300 TL’dir. Üretilen yaklaşık 40 milyar TL’lik sigorta primin yaklaşık 34 milyar TL’lik kısmı (%86) hayat dışı sigortalar marifeti tarafından gerçekleştirilmiştir. Hayat dışı sigortalar branşına dahil olan kasko sigortasında 5.437.277.540 TL prim toplamda üretilmiştir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinde, 2022 Ağustos ayı sonu itibari ile Türkiye genelinde trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtları sayısı 21.880.958 adet iken bu sayının 13.354.407 adedini otomobiller oluşturmaktadır. 2022 yılında sektörün düzenlediği trafik ve kasko poliçeleri göz önüne alındığında, 9.213.437 adet ile toplam kara taşıtlarının %43’ının trafik sigortası, 3.154.567 adet ile %18’ünün kasko poliçesi bulunmaktadır.
Kasko Sigortasının Çeşitleri ve Türevleri
Sigorta şirketleri, ortaya çıkan kasko sigortası ihtiyacı karşılamak üzere rekabet fırsatı yaratabilmek için müşterilerine farklı seçenekler sunmaktadırlar. Müşteriler de kendilerine sunulan bu seçenekler arasından ihtiyaçlarına en uygun olanı seçerek fazla prim ödemekten kurtulmakla birlikte kendileri için olası riskleri öngörerek kendilerini mağdur etmeyecek seçeneklere doğal olarak yönelmektedirler.
• Dar Kasko
Sigortasında bulunan ana teminatlardan bir kısmı için teminat verilen kasko çeşididir diyebiliriz. Dar Kasko da teminatlar ve kesilen poliçe düşük seviyede ele alındığı için tercih edilme oranı azdır. Bu kasko çeşidini tercih edenler genellikle kaza yapma ihtimalinin az olduğunu veya kullandığı aracın değerinin çok daha düşük olduğunu düşünenlerdir
• Genişletilmiş Kasko
Genişletilmiş Kasko sigorta şirketlerinin kasko poliçelerinin hemen hemen hepsini ya da tamamını içeren genişletilmiş kasko poliçesi, bir veya birçoğunun tanesi ana teminatlara ek sözleşme ile müşterinin talebi doğrultusunda eklenen riskler için teminat içeren kasko çeşididir.
• Tam Kasko
Tam Kasko ana teminatlara ek olarak ek sözleşme ile poliçeye dahi edilebilecek tüm ek teminatları içeren bir kasko çeşididir. Teminatın içeriği yukarıda verilen kasko poliçesi çeşitlerinden hangisine uyuyorsa, minimum 16 punto büyüklüğünde harflerle poliçeye yazılmaktadır.
Kasko Sigortasının Teminatları
Kasko poliçesi alırken dikkat edilmesi gereken önemli konu, doğru teminatların ihtiyaçlara en uygun bir şekilde seçilmesidir. Kasko poliçesinde oluşan teminatlar dışında olası riskler de isteğe bağlı olarak ek teminatlar ile de güvence altına alınabilmektedir.
Kasko Sigortası Ana Teminatları ve Kapsamları
Kara araçlarında kasko genel şartlarında kasko sigortasının kapsamı bu şekilde tanımlanmıştır; ”Bu sigorta ile sigorta kapsamına giren, sigortalının poliçede belirtilen ve karayolunda kullanma izni olan motorlu ve motorsuz kara araçlarından, römork veya karavanlardan iş makinelerinden, lastik tekerlekli traktörler, eş değer yarı römorklar diğer zirai tarım makinelerinden doğan menfaatin aşağıda belirtilen risklerin gerçekleşmesi sonucunda doğrudan uğrayacağı maddi zararları teminat altına alır.
Kaskoda bulunan ana teminatlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
a) Kara aracın karayolunda veya demiryolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz araçlarla kazaya karışması,
b) Gerek hareket gerek durarken poliçelinin veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması, düşmesi gibi kazalar,
c) Üçüncü kişilerin kötü/art niyet veya muziplikle yaptıkları hareketler ile fiil ehliyetine sahip olmayan kişilerin yol açacağı zararların tazmini,
d) Aracın yanması/alev alması,
e) Aracın veya araç parçalarının bir bölümü ya da bütününün çalınması veya çalınmaya teşebbüs edilmesi.
Kasko’ya EK Sözleşme İle Dahil Edilebilecek Durumlar
Kara araçları kasko sigortası A.4 maddesinde ek sözleşme ile teminata girecek haller şu şekilde verilmiştir;
1) Grev, Iokavt, kargaşalık, isyan ile halk hareketleri ve etkileri azaltmak üzere ilgili kurumlar ve kuruluşlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar/hasarlar,
2) A.4 (teminat dışı bırakılan haller) maddesinin 10 uncu bendinde belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda (TMK) belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj/saldırı ile bunları önlemek ve doğabilecek etkilerini azaltmak amacıyla yetkili merciler tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar ve ziyanlar,
3) Deprem, toprak kayması, fırtına, dolu, yıldırım, sel veya yanardağ püskürmesi nedeni ile meydana gelmiş zararlar,
4) Sel ve su baskını veya dolu ile meydana gelebilecek zararlar,
5) Araçta sigara/alkol benzeri maddelerin teması ile meydana gelen yangın haricindeki zararlar,
6) Yetkili olmayan kişilere/kurumlara çektirilen araca gelen zararlar ile kurallara uygun olmadan çekilen veya çektirilen araçlara gelen zararların temini,
7) Aracın sigorta kapsamına giren tam veya belirli bir zarara uğraması nedeni ile tam hasar halinde tazminatın ödenmesine, belirli hasar halinde hasarın giderilmesine kadar olan sürede sigortada bu korumaya ilişkin belirtilen limitle sınırlı olmak üzere kullanım ve gelir kaybından doğacak zararlar/ziyanlar,
8) Aracın, kurallara ayni olarak uygun bir şekilde yasal olarak taşınmasına izin verilen patlayıcı, parlayıcı ve yakıcı/yanıcı maddeler taşınması nedeniyle uğrayacağı zararların temini,
9) Aracın iddia, yarışlara veya türevlerine katılması sonucu ile bunlara hazırlık denemeleri sırasında meydana gelebilecek zararlar,
