İhtiyari mali sorumluluk sigortası, trafik sigortasının tamamlayıcısı olan isteğe bağlı olan bir sigorta türüdür.
Ülkemizde trafik sigortalarının teminat tutarlarını hazine müsteşarlığı tarafından belirlenmektedir.
Limitlerde işletene ait sorumluluklar vardır. İşletenlerin ödemek zorunda kalabileceği yüksek miktarda olan tazminatlar kişileri zor durumda sokabilmektedir.
Tazminat tutarına karşı güvenli bir sistem getirilmiştir ve bu sigortanın adı motorlu kara taşıtları ihtiyari mali sorumluluk sigortası adını almaktadır.
Bu sigorta isteğe bağlı bir sigortadır ve uygulama esaslarına kasko poliçelerine ek olarak verilmiştir.
Sigorta kapsamında trafik sigortasının tersi olarak manevi tazminat talepleri ek sözleşme ile teminat altına alınabilme imkanına sahip olabilmesidir.
İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Sigorta Primlerinin Tespit Edilmesi
14 Temmuz 2007 senesinde karayolları trafik kanunu sigortacılık kanununda trafik sigortaları içeriği ile ilgili olarak tarife uygulama esasları hakkında ilgili yönetmelikte bu ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır.
Yönetmeliğin genel amacı; hazine müsteşarlığının bağlı olduğu bakanlık tarafından tespit edilmiş olan motorlu araçlar zorunlu mali trafik sigortası tarifesinin sigorta şirketleri tarafından serbest olarak belirlenmesi için usul ve esasları düzenlenmesini sağlamak;
Kapsamına bakılacak olunursa tahsil edilen sigorta primlerinin sigorta şirketleri tarafından tespitinin sağlanması prim indiriminin ve artırım oranlarının uygulanması ve asgari teminat tutarları için; motorlu araçlarla ilgili olarak mesleki faaliyette bulunmuş ve yarış düzenlemiş olan yaptırmak zorunda olduğu sorumluluk sigortası için oluşan hükümlerdir.
Hazine müsteşarlığı uygulanacak prim oranı ve miktarını belirleme yetkisine sahiptir.
Günümüzde serbest tarifeye geçiş için bir çalışma başlatılmıştır.
Öncelikli olarak müsteşarlık tarafından belirlenmiş primler için anlaşmalı sigorta şirketleri belirli oranda indirim ve artırma yetkisi vermişlerdir.
Primlerin tespitine ilişkin yönetmeliğin 4.maddesi bu durumu açıklamaktadır.
Serbest tarifeye geçebilmek için bu durum için ikincil aşamaya geçiş denilebilir.
Maddelerin açıklanmasına bakılacak olunursa;
Trafik sigortasının primleri ilgili esaslar çerçevesinde sigorta şirketleri tarafından tespit edilir ve peşin olarak tahsil edilmesi gerekir.
Sigorta şirketleri kurallara uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.
İlgili kurallara uygun olarak hareket edilmeli sigorta prim tutarları 15.madde ve yönetmeliğin ekinde yer alan tablo 1. Ve 2. Hükümlerine tabi olmak ve 3 aydan az olmamak kaydı ile yüzde 10 oranında artırım veyahut yüzde 5 olarak indirim uygulanabilmektedir.
19 Haziran 2013 tarihinde yapılmış olan bir değişiklik ile zorunlu tarifeden serbest tarifeye geçişte son derece önem taşımaktadır.
Zorunlu tarife döneminde olan peşin tahsil edilen primler dört taksit haline dönüştürülmüş ve sonrasında dörtte biri poliçenin teslimi karşılığında peşin alınması ile tahsilat edilmesi taraflara bırakılmıştır.
İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasının Detaylıca İncelenmesi
Trafik sigortasının yapılmasında sigorta ettiren kişinin yapacağı zorunlu masraflar sigortacı tarafından karşılanmaktadır.
Sigortacı poliçede belirtilmiş olan motorlu aracın işletilmesi sırasında meydana gelen bir kişinin ölümüne veya yaralanmasına bir zarara uğrama durumunda sebebiyet verilmiş olmasından dolayı 2918 sayılı kanuna göre işletene düşen hukuki sorumluluk ile sigorta ettiren kişinin haksız taleplerine karşı savunmasını temin edebilmektedir.
Türkiye’de bu masraflar sigortacı tarafından karşılanmaktadır.
Teminat dışında kalan hallere bakıldığında;
1- işletilme halinde olmayan araçların vermiş olduğu zararlar
2- işleten tarafından ileri sürülecek tazminat talepleri
3- işleten kişinin eşinin usul ve kendisine evlat edinme durumu ilişkisi ile bağlı olan ve birlikte yaşamış olduğu kardeşlerinin mallarına gelen zararlar sebebi ile ileri sürülebilecek talepler
4- manevi tazminat talepleri etkili olabilmektedir.
5- işleten kişinin karayolları trafik kanunu uyarı sebebiyle sorumlu tutulan kişilere karşı yönetilebileceği talepler
6- motorlu bisikletler ile kullanılmasından meydana gelen zararlar
7- dolaylı zararlar nedeniyle yönetilecek tazminat talepleri kapsam dışı tutulmuştur.
İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Taraflarının Yükümlülükleri
Sigorta ettiren kişi, prim ödeme ve beyan yükümlülüğü mecburiyeti vardır.
6102 sayılı Türk ticaret kanunun 1430 ve 1434. Maddelerinde yer edinmiştir.
Ödenecek sigorta primlerinin peşin ödenmesi gereklidir ve ilgili bakanlık tarafından yapılan düzenleme ile eşit taksitler halinde ödeme yapılabilmektedir.
Genel şartlar ‘ıh c1. Maddesine göre ikinci fıkrası değiştirilmiş olup; ödenecek primin yüzde 25’i peşin ödenmesi şartı ile taraflara tanınmış olan serbestiyet devam etmektedir.
Sigorta teminatının başlayabilmesi için ilk prim borcunun ödenmesiyle başlar.
Sigortada sözleşmenin süresi içinde beyan yükümlülüğü vardır.
Genel şartların c3.maddesinde sigorta ettiren kişiye rizikoya ağırlaştırıcı maliyette olan değişiklikleri 8 gün içerisinde sigortacıya ihbarla yükümlü kılınmış durumundadır.
Sigortacı bu durumu öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içerisinde prim farkı ödenmesini sigorta ettiren kişiye bildirir ve 8 gün içerisinde bu para ödenmezse sözleşme kendiliğinden iptal olmuş sayılır.
Türk ticaret kanunun 1446.maddesinde sigorta ettiren kişi rizikonun gerçekleştiğini öğrenince durumu sigortacıya bildirmekle mecbur kılınmıştır.
5 gün içerisinde yapılması gerekmektedir.
Sigortacı, poliçenin düzenlenmesi ve poliçenin teslimi ile zararın giderilmesi durumuyla mecburdur.
Türk ticaret kanunun 1424.maddesinde sigortacıya; sözleşmenin yapımından itibaren 24 saat diğer durumlarda ise 15 gün içerisinde yetkililer tarafından imzalanmış poliçeyi sigorta ettirene teslim etme sorumluluğu vardır.
Karayolları trafik kanunun 85.maddesinde belirtilen zararların giderilmesinde uygulanacak ilkelerde; sınırlı sorumluluk ilkesi, kusur oranında sorumluluk ilkesi
Manevi tazminatın sigorta dışında olması ilkesinde ise zarar gören tarafların birden fazla olma durumunda ise garameten ödeme sistemi kullanılır yani oranlı eşit paylaştırma ilkesinin benimsenmesidir.
Sigortacılar, kaza tespit tutanağını ve bilir kişi raporunun teslim tarihinden itibaren 8 iş günü içerisinde tazminatı hak sahibine ödemek zorundadır.
Sigortada sigortacının sigortalıya kusur esasına göre olan sorumluluk ilkesi gereğince sigorta ettiren kişinin kusurlu olması halinde doğacak zararda sigorta kapsamında ödenebilmektedir.
Sigortacının sigortalıya karşı kusur sebebi ile rücu hakkı olmamaktadır.
Zararı giderilmesi kuralı karayolları trafik kanunun ‘’ tazminat ve giderlerin ödenmesi’’ kısmında 99.maddesin de belirtilmiş olmaktadır.
Ödenmesi gerekli olan maddi hasarlar ilgili yargı makamlarınca belirtilen haller dışında sigorta eksperleri yönetmeliği ile diğer mevzuata uygun bir şekilde sigorta eksperleri tarafından ölüm ve sakatlanma tazminatlarında hazine müsteşarlığı altında sicile kayıtlı olan aktüerler tarafından hesaplanmaktadır.
Oluşan para cezaları, trafik sigortası teminatı dışında kalmaktadır.
Karayolları trafik kanunun 94.maddesinde belirtildiği gibi; sigortalı aracı işletenlerin değişme durumunda devreden kişi, 15 gün içerisinde sigortacıya durum hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
Sigortacı bu durumda sigorta sözleşmesini durumun kendisine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde feshetme hakkına sahiptir.
Motorlu bir araçta hatır için taşınmış olan kişinin, aracın kazaya karışması durumunda yaralanma ve ölme halinde işletenin sorumluluğu genel hükümlere tabidir.
Halefi yet kavramı, sigortacının sigorta tazminatını ödeme durumundan sonra hukuken sigortalının yerine geçme durumudur.
Kaza tespit tutanağında ise; kazaya karışmış olan taraflarca düzenlenebilmektedir.
Araç kullanan sürücüler tarafından düzenlenen ve şirkete gönderilmiş olan kaza tespit tutanağının üzerinden şirketlerce kusur oranı belirtilip trafik sigortaları bilgi merkezine tramer elektronik yolla gönderilmektedir.
Tramer merkezi; trafik sigortalarında ilişkin olarak güvenilir olan istatistiklerin temin edilmesi, uygulama birliğinin sağlanabilmesi, sigortada sahtekarlık durumlarının önlenebilmesi, önemli olarak sigorta sistemine olan güvenin arttırılması, tazminat ödemelerinin düzenli ve doğru şekilde gerçekleşmesinin sağlanması, zorunlu olarak sigortalarını yaptırmamış motorlu araç işletenlerinin tespiti ve sigortalılık oranlarının artırılması amacı ile oluşturulmuş olan bir kuruluştur.
Sigortada destekten yoksun kalma tazminatı incelendiğinde ölen kişinin imam nikahlı eşi, destekten yoksun kalma tazminatı alabilmektedir.
Öneri Yazı: İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (İMM) Nedir? 2022
Trafik sigortalarının içerisinde bulunan sorumluluk sigortalarında sigortalının sorumlu tutulduğu bir ölüm olayı sonucunda ölenin desteğinden yoksun kalan kimselerin kazanın meydana gelmesinden önceki olan sosyal ekonomik yaşam düzeylerinin devamının sağlanabilmesi için tazminat ödenmesi, destekten yoksun kalma tazminatı olarak tanımlanmaktadır.
Son olarak sigorta uyuşmazlıklarında sigorta tahkim konusu incelenmektedir.
Mahkemelerin yanı sıra sigorta uyuşmazlıkları, tahkim komisyonları tarafından çözümlenebilme imkânı sağlamaktadır.
Sigorta tahkim komisyonu kısaca; sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlamış olan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklarda çözüm amacıyla Türkiye sigorta reasürans
Ve emeklilik şirketleri birliği nezdinde oluşturulmuştur.
Özellikle hazine müsteşarlığı temsilcilerinde yönetici olarak bulunabildiği komisyonda diğer branşlarda olduğu gibi trafik sigortası tazminatı uyuşmazlıklarında yetkili olmaktadır.
4 ay içerisinde uyuşmazlıkları komisyon çözmek zorundadır. Komisyonun 5000 TL altında olan kararları kesin olmaktadır.
5000 TL ve bunun üzerinde olan miktarlar için komisyona itiraz ile ya da kırk bin liranın üzerinde olanlar için Yargıtay a temyiz başvurusu yapılabilme hakkı bulunabilmektedir.
Size özel olarak hazırlanmış İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası teklifini sigorta uzmanlarımızdan talep edebilir. İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası fiyatlarını öğrenebilir ve kafanıza takılan soruları sorabilirsiniz.
İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası teklifi almak için yapmanız gereken sadece başvuru formunu doldurmanızdır.
